Tôi muốn chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm với các đội thi trong Viet Solutions để giúp họ thành công

Những khác biệt của Viet Solutions 2021

Từng là co-founder của nhiều dự án khởi nghiệp, ông cũng gặp không ít khó khăn thách thức trong việc phát triển startup của riêng mình. Nhưng đó là ở Silicon Valley, còn ở Việt Nam, sau 6 năm trở về và trải qua nhiều thương vụ đầu tư, ông nhận thấy các startup Việt thường gặp các trở ngại gì?

Thị trường Việt Nam đang có rất nhiều tiềm năng. Song song với đó, đây cũng là môi trường rất cạnh tranh, với những cái tên lớn như Facebook, Shopee hay Grab. Về cơ bản, đây là các công ty công nghệ dẫn đầu khu vực trong lĩnh vực của họ.

Do vậy, founder của các startup Việt Nam thực sự cần suy nghĩ ở tầm quốc tế, phải rất tham vọng thì mới có thể cạnh tranh ở "đấu trường" này được. Họ cần tìm hiểu sâu sắc các giải pháp số và có kế hoạch sử dụng nguồn vốn kinh doanh hiệu quả.

Nhìn chung, tôi nhận thấy founder Việt Nam cần nhiều tham vọng hơn và có niềm tin mạnh mẽ vào sản phẩm của mình. Lúc đó, họ mới có thể cạnh tranh với các đối thủ trong khu vực và rộng hơn là trên toàn cầu.

Còn các yếu tố khác thì sao?

Theo tôi, bản thân Việt Nam đang có một hệ sinh thái khởi nghiệp còn rất non trẻ so với Indonesia, Singapore, chưa kể đến Silicon Valley. Nhưng đây cũng chính là giai đoạn Việt Nam có thể tăng trưởng nhanh chóng.

Tôi nghĩ rằng Việt Nam sẽ là tương lai của khu vực Đông Nam Á. Đây sẽ là một thị trường rất đa dạng với sự góp mặt của các founder trong và ngoài nước.

Việt Nam đã tạo ra một hệ sinh thái rất dễ tiếp cận. Do vậy, các doanh nghiệp có thể tận dụng đội ngũ kỹ sư phần mềm ở đây, xây dựng các giải pháp có khả năng áp dụng cao, giải quyết vấn đề mà nhiều quốc gia khác như Philippines, Thái Lan, Malaysia, Indonesia đang gặp phải với mức chi phí rất hấp dẫn.

Những gì Việt Nam cần là một hệ sinh thái thuận lợi, và điều này chúng ta đã và đang làm rất tốt. Việc tiếp theo cần làm chính là giúp đỡ, hỗ trợ và phát triển các công ty công nghệ trong nước thành dẫn đầu trong khu vực cũng như toàn cầu.

Theo ông, một cuộc thi như Viet Solutions sẽ bổ sung được yếu tố gì cho con đường đi đến thành công của những người tham gia?

Yếu tố thứ nhất chính là truyền thông. Yếu tố quan trọng tiếp theo là khẳng định sự hỗ trợ của Chính phủ, cùng với các tập đoàn lớn, và sự gắn kết của những người tin tưởng vào chương trình, và mong đợi kết quả mà cuộc thi sẽ đem lại cho các đội.

Tôi nghĩ một trong những lợi thế khi làm việc với Viettel đó là các startup có thể nhận được hỗ trợ từ một tập đoàn lớn. Đây không phải là ưu tiên thường thấy ở các công ty đa ngành nghề, quy mô lớn. Việc nhận được hỗ trợ, các nguồn lực tài chính cũng như được để ý từ Viettel sẽ giúp các startup biết cách giải quyết vấn đề, tìm được các đối tác tốt. Đây chính là cơ hội tuyệt vời.

Với Viet Solutions, tôi nghĩ lợi ích chính đối với các founder tham gia chính là việc sự công nhận và được biết đến nhiều hơn. Từ đó, các bên liên quan khác, dù họ là nhà đầu tư, nhân viên, đối tác hoặc thậm chí là khách hàng có thể thấy những gì doanh nghiệp đang làm, cách giải quyết vấn đề…, và sau đó đưa đến quyết định hợp tác, gia nhập đội ngũ, trở thành khách hàng, hoặc nhà đầu tư.

 

Lợi ích của mô hình "3 Nhà" ở Viet Solutions

Ông đánh giá thế nào về mô hình vườn ươm "3 Nhà" mà Ban tổ chức Viet Solutions khởi xướng?

Mô hình "3 Nhà" thực chất đã có ở nhiều khu vực khác, và cũng đã thành công. Khi tôi thành lập startup tại San Francisco, chúng tôi đều được các tập đoàn lớn hỗ trợ. Điển hình, General Motors đã tài trợ cho startup có những sáng kiến quan trọng về mặt chiến lược đối với họ. Đây là một mô hình có giá trị cao khi startup được các tập đoàn lớn hỗ trợ, hướng dẫn đúng hướng.

Về sự hỗ trợ của Chính phủ, một điều chắc chắn là doanh nghiệp sẽ không thể hiện thực quá kế hoạch cả họ nếu thiếu sự hỗ trợ của Chính phủ. Tôi nghĩ rằng Chính phủ đóng vai trò rất lớn trong việc hỗ trợ và đồng hành với các startup. Vì vậy, nếu bạn đang xây dựng một sản phẩm giá trị lớn cho xã hội, cả ba yếu tố trong mô hình này đều có ý nghĩa lớn.

Một mô hình vườn ươm mà có Tập đoàn lớn đi cùng thì liệu có khả năng Tập đoàn có thôn tính luôn ý tưởng của startup hay không, chứ không phải là hỗ trợ hợp tác?

Tôi nghĩ rằng điều này còn tùy vào mục tiêu và giá trị mà các doanh nghiệp muốn tạo ra. Nếu mục tiêu của doanh nghiệp là một thương vụ mua bán và sáp nhập, thì điều này đơn thuần là một thương vụ mua bán doanh nghiệp. Nhưng nếu mục tiêu là giải quyết một vấn đề cho công ty, thì đây không phải là điều đáng lo ngại. Bởi thực tế, mục tiêu của hai bên không chỉ là thâu tóm, mà là tạo ra một giá trị lớn hơn, tạo ra một thị trường mới nơi có thể đáp ứng những hành vi tiêu dùng mới.

Trong 10 lĩnh vực được ban tổ chức định hướng năm nay, ông có hứng thú với các startup trong lĩnh vực nào nhất?

Tôi nghĩ là dịch vụ tài chính vẫn là một xu hướng quan trọng đối với nhiều doanh nhân, điển hình như fintech, edtech, healthtech… Đây là những xu hướng lớn và là cơ hội để doanh nghiệp tăng trưởng mạnh mẽ hơn, năng suất hơn.

Những nhóm ngành tạo ra công ăn việc làm, nâng cao kỹ năng người lao động sẽ là những lĩnh vực được ưu tiên cao. Ngoài ra, những mô hình kinh doanh hoặc công nghệ đi đầu trong bối cảnh hiện tại cũng là cái tôi hứng thú. Việt Nam có động lực tăng trưởng rất đặc biệt, đó là nhờ nhu cầu ngày càng tăng của tầng lớp trung lưu.

Điều gì startup tham gia Viet Solutions nên tránh?

Nếu startup tập trung vào thị trường nhỏ thì sẽ có ít nguồn lực hơn, ít sôi động hơn. Vì vậy, nếu startup đang xây dựng một sản phẩm, founder nên các tham vọng lớn hơn, còn không thì nên chuyển sang mô hình kinh doanh truyền thống. Khi ấy, việc tìm kiếm khách hàng, tìm kiếm nguồn lực sẽ hoàn toàn khác. Đó là sẽ lựa chọn riêng của mỗi người.

Theo tôi, startup tại Việt Nam không nhất thiết mới đầu đã tập trung hoàn toàn vào thị trường toàn cầu. Để thành công, startup tại Việt Nam cần phải làm một trong hai việc. Thứ nhất, xác định thị trường và chỉ tập trung vào thị trường đó. Đó có thể là vấn đề của một khu vực, như tôi đã đề cập, hàng trăm triệu người ở tầng lớp trung lưu đang xuất hiện trên khắp Việt Nam, Indonesia, Thái Lan…

Sau đó là tìm ra vấn đề thị trường đang gặp phải là gì? Làm thế nào để giải quyết chúng với công nghệ?

Thứ hai đó là tạo ra một đường đi khác biệt. Hiện nay, hầu như bất kỳ ai có kết nối với Internet đều có thể tạo ra một sản phẩm sáng tạo có tiềm năng toàn cầu. Chỉ cần có tư duy đúng, cùng công nghệ hiệu quả, chúng ta sẽ có thể xây dựng một sản phẩm áp dụng được không chỉ ở Việt Nam, mà còn ở Mỹ, Nhật Bản. Đây là con đường mà nhiều startup đã nhìn ra và đã và đang rất thành công.

Tóm lại, founder cần tập trung khai thác những vấn đề thiết thực với cuộc sống hằng ngày, hoặc là các xu hướng vấn đề ngày càng gia tăng trên thị trường Đông Nam Á, hoặc là xây dựng một sản phẩm mới có thể áp dụng được cho thị trường toàn cầu.

Trong nhiều bài phỏng vấn, ông từng chia sẻ ông đánh giá rất cao kỹ sư công nghệ Việt Nam. Nhưng liệu kỹ sư giỏi có là đủ để startup Việt xây dựng được những giải pháp đủ sức cạnh tranh với các tập đoàn lớn ở chính thị trường Việt Nam?

Đúng là bản thân công nghệ không thể đủ để xây dựng nên một công ty có giá trị. Doanh nghiệp cần có niềm tin mạnh mẽ, cần có cách tiếp cận lấy khách hàng làm trung tâm để xây dựng sản phẩm. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng phải tìm cách tiết nghiệm nguồn vốn. Kỹ sư công nghệ giỏi để làm ra sản phẩm không bao giờ là đủ, cần có kỹ sư giỏi để phân tích dữ liệu trong cả dịch vụ đối với khách hàng, hoạt động marketing, thậm chí cả kế toán và tài chính.

Khi bạn tập trung tối đa vào việc giải quyết một vấn đề, không tập đoàn lớn nào có thể cạnh tranh được.

 

Cơ hội của các đội thi trong ‘đỉnh dịch’ Covid-19

Tại sao ông quyết định nhận lời làm cố vấn cho Viet Solutions năm nay?

Với tôi thì đây không chỉ là vấn đề về đầu tư hay kiếm tiền. Đó là việc xây dựng một hệ sinh thái. Chúng ta cần có một hệ sinh thái bền vững, mạnh mẽ, một môi trường mà các bên liên quan cùng hưởng lợi và và phát triển, để hệ sinh thái đó tạo ra nhiều giá trị. Đó là niềm tin và nhu cầu cá nhân của tôi khi nhận lời làm cố vấn cho Viet Solutions.

Tôi muốn chia sẻ những kiến thức, hiểu biết của tôi cho các founders, làm thế nào để họ có thể đi đường dài, giúp họ thành công. Khi họ thành công, mọi người cũng sẽ thành công.

Viet Solutions giúp hỗ trợ founders, và đó cũng chính là khách hàng của tôi. Mục tiêu của tôi là luôn luôn giúp đỡ founders, ngay cả khi tôi không đầu tư vào startup của họ. Những vướng mắc như làm thế nào để xây dựng thương hiệu, làm thế nào để thuê những người tài, làm thế nào để đánh bại đối thủ… đều là những câu hỏi bình thường mà bất kỳ founder nào cũng gặp phải.

Vì vậy, nếu có thể giúp họ không chỉ về kiến thức thực tế, mà còn có thể đối với những chiến lược, chẳng hạn như cần tập trung ở đâu, điều đó sẽ giúp ích rất nhiều cho founder.

Ông có lời khuyên gì cho các đội thi tham gia Viet Solutions năm nay?

Tôi nghĩ những ý tưởng lớn luôn là khởi đầu quan trọng. Những gì các bạn founder đang làm có thể chưa được chứng minh, thậm chí chưa được ưa chuộng. Nhưng mọi công ty từng thành công đều bắt đầu với niềm tin đúng đắn. Đó là niềm tin vào bản thân, niềm tin vào đội ngũ. Bạn sẽ không biết trong 5, 10 năm tới, mình không những thành công, mà còn tạo ra một trào lưu mới trên thị trường.

Với vai trò cố vấn, ông sẽ đem đến điều gì cho các đội thi của Viet Solutions?

Với hơn 3 thập kỷ kinh doanh, tôi nghĩ tôi có thể giúp rất nhiều founder trong những việc mà họ chưa có nhiều kinh nghiệm. Ví dụ như làm thế nào để xây dựng thương hiệu, thu hút nhân tài, xây dựng cơ cấu tổ chức tối ưu cho công ty… Làm thế nào để bạn quản lý con người, gọi vốn, mở rộng tầm nhìn…

Tôi tin rằng mình sẽ có câu trả lời cho các câu hỏi đó.

Năm nay, Viet Solutions được tổ chức trong bối cảnh khá đặc biệt – đỉnh dịch Covid-19 ở Việt Nam trong làn sóng dịch thứ 4 và cũng nặng nhất. Ông nghĩ điều này sẽ tác động đến cuộc thi và các thí sinh ra sao?

Trước tiên, tất cả chúng ta nên tiếp tục hoàn thành công việc của mình, cũng như giúp đỡ mọi người cho đến khi làn sóng này qua đi, để chúng ta có thể quay trở lại với cuộc sống trước Covid-19. Các thí sinh cũng nên tự nhìn nhận mình là người rất may mắn khi đang ở trong lĩnh vực công nghệ cao, đầu tư mạo hiểm, trong bối cảnh những đổi mới đang được khuyến khích. Tôi hy vọng mọi người sẽ tiếp tục làm phần việc của mình và giúp đỡ những ngành khác kém may mắn hơn của nền kinh tế.

Năm 2020, Ban tổ chức Viet Solutions có chia sẻ là không cần phải là đội đoạt giải bạn mới chiến thắng cuộc thi này bởi có nhiều giá trị khác bạn có được khi tham gia. Ông nghĩ gì về điều đó?

Nếu bạn không chiến thắng, thì bạn cũng đã học được điều gì đó. Tương tự như bất kỳ câu chuyện nào, hầu hết các startup đều trải qua những thất bại và rút ra những bài học từ thất bại đó. Vì vậy, mục tiêu là nếu bạn nhìn lại, nếu bạn thành lập công ty và thất bại, hãy đứng dậy và bắt đầu xây dựng một cái mới. Tôi nghĩ rằng chỉ cần ghi nhớ một điều: mọi tình huống khó khăn đều luôn có góc nhìn tươi sáng và tích cực của nó.

Thu Hà

Theo Nhịp sống Kinh tế